نگاهی به رویدادهای اقتصادی مهم در سال ۲۰۱۵ و چشم انداز بازارها برای سال آینده

رویدادهای غیر منتظره زیادی در سال جاری بازارهای جهانی را به لرزه در آورد. نوسانات بازارهای ارز، بسته های محرک اقتصادی در اروپا، دوشنبه سیاه در چین و افزایش نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا در پایان سال، و سقوط قیمت نفت.. همه اتفاقاتی بودند که بازارها را تحت تاثیر قرار دادند. در این ویژه برنامه مجله بازرگانی خاورمیانه مروری می کنیم بر تمام این اتفاقات و درمورد پیش بینی های بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا برای سال آینده میلادی با کارشناس برنامه نورالدین الحموری از ابوظبی بحث می کنیم.

یورونیوز: شما در طول سال با ما بودید و خیلی از اتفاقات مهم سال را برای ما تفسیر کردید. خیلی خلاصه وضعیت بازارها در سال گذشته را چطور توصیف می کنید؟

نورالدین الحموری: «اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگویم سال گذشته سالی بی ثبات بود پر از رخدادهای غیرمنتظره با تأثیر منفی بر بازارها و اقتصاد جهانی.»

وضعیت اقتصاد ایالات متحده آمریکا بعد از افزایش نرخ بهره بانک مرکزی

به نظر می رسد اجماعی بین تحلیلگران اقتصادی برقرار بود. از ایالات متحده شروع کنیم. در رخدادی تاریخی بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را بالا برد، اما حرف ها و نگرانی های طولانی در باره نرخ بهره به ناپایداری وضع بازار سهام در کشورهای نوظهور و بازارهای جهانی سهام دامن زد و شاهد حدود ۱۱% افزایش نرخ برابری دلار بودیم. نرخ تورم در امریکا هنوز کم تر از هدف بانک مرکزی این کشور است.

یورو نیوز: بعد از افزایش نرخ بهره بانکی چه چیزی در انتظار اقتصاد آمریکاست؟ مرحله بعدی برای بانک مرکزی این کشور چیست؟

نورالدین الحموری: «چنانچه ارزش دلار آمریکا همچنان در سال ۲۰۱۶ بالا برود، به نظر می رسد که اقتصاد آمریکا تحت فشار قرار خواهد گرفت. بویژه از نظر رشد اقتصادی و نرخ تورم که منجر خواهد شد که فدرال رزرو قبل از اتخاذ هر تصمیم جدید برای تشدید سیاستهای خود، تامل کند. مگر اینکه اوضاع طور دیگری پیش برود. برآورد ما از سیاست های فدرال رزرو این است که این بانک زمان مناسبی را برای افزایش نرخ بهره انتخاب کرد. در حال حاضر پس از افزایش نرخ بهره سپرده ها، فدرال رزرو گوش به زنگ است و تمام آمار و ارقام و تحولات اقتصادی را به دقت زیر نظر دارد و هر نوع سیاستگذاری بعدی فدرال رزرو بر اساس این داده های اقتصادی خواهد بود.»

“دوشنبه سیاه” آسیا و سیاستهای پولی منطقه پولی یورو

به نظر می رسد لزوم رعایت احتیاط محدود به آمریکا نیست ودرباره اروپا هم باید محتاط بود. بانک مرکزی اروپا، برنامه خرید اوراق قرضه دولتی را در ماه مارس آغاز کرد. در واقع امسال برای ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا سال سختی بود. ماریو دراگی امید داشت که بسته های محرک اقتصادی این نهاد، اقتصاد منطقه پولی یورو و را به حرکت در آورد و با این امید از سیاست های بانک دفاع می کرد. از آغاز سال تا کنون نرخ برابری یورو حدود ۱۳% کاهش داشته است و اخیراً نشانه های مثبتی در نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی و همچنین وضع بازار کار دیده می شود.

یورونیوز: آیا برنامه خرید اوراق قرضه دولتی می تواند در منطقه یورو تأثیر گذار باشد. وضعیت اقتصاد اروپا سال آینده چه خواهد بود؟

نورالدین الحموری: «سیاست های بانک مرکزی اروپا درست بود. بانک در لحظه مناسب تصمیمات درست اتخاذ کرد و نشانه های بهبود اقتصادی هشت ماه پس از آغاز برنامه خرید اوراق بها دار نمایان شد. کاهش نرخ برابری یورو همراه با بسته ها ی محرک اقتصادی بانک مرکزی اروپا احتمالاً برای به ثبات رساندن وضعیت اقتصادی و بهبود آن در سال ۲۰۱۶ کافی خواهد بود. ما فکر می کنیم که اقتصاد اروپا وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد اما اگر رشد اقتصادی در جهان همچنان کندتر شود مشکلاتی پیش خواهد آمد و دستکم در سه ماهه اول سال ۲۰۱۶ تأثیر منفی بر بازارهای اروپا خواهد داشت. خوب است اشاره کنیم که احتمال دارد بانک مرکزی بریتانیا نرخ بهره اش را در سال ۲۰۱۶ افزایش دهد که می تواند عاملی در افزایش فشار بر سهام بریتانیا و اروپا شود.»

در “دوشنبه سیاه” سهام چین با افت شدید همراه بود و فروش بی سابقه سهام چین در بازارهای آسیا و بازارهای جهانی را به همراه داشت. با وجود سیاست های چین برای تند کردن چرخ اقتصاد، رشد اقتصاد هم چنان کندتر می شود اما یوان چین وارد سبد ارزهای ذخیره (بین المللی) شد. ژاپن نتوانست از وضعیت کسادی اقتصاد خارج شود.

یورونیوز: چه وضعیتی برای سهام و ارزهای آسیایی در سال ۲۰۱۶ پیش بینی می کنید؟

نورالدین الحموری: «علی رغم همه حرف ها در طول سال در باره ی کند شدن رشد اقتصاد چین که ما فکر می کنیم کندشدنی سالم و عادی است، یوان با وزن ۱۱% وارد سبد ارزهای ذخیره (بین المللی) شد. همین برای این که بدانیم چه قدر وضع اقتصاد چین مستحکم است کافی است. ما اعتقاد داریم که در طول سال آینده اقتصاد چین قوی تر خواهد شد و در درازمدت جذابیت بازار چین برای خرید کالا و سرمایه گذاری بیشتر خواهد شد به ویژه پس از این که قرار گرفتن یوان چین در مجموعه ارزهای ذخیره (بین المللی) تثبیت شود. انتظار می رود در پنج سال آینده بیش از یک هزار میلیارد دلار وارد بازار چین شود. در این بین خیلی ها هم به بازار ژاپن فکر می کنند. علی رغم آمار و ارقام منفی در سه ماهه ی سوم سال به نظر می رسد آمار مربوط به سه ماهه ی چهارم بهتر باشند. در سال آینده به ین ژاپن امیدواریم و فکر می کنیم در سال ۲۰۱۶ عملکرد ین ژاپن در قیاس با سبد ارزهای بین المللی خیلی خوب باشد.»

قیمت پایین نفت و بازارهای خاورمیانه

تنشهای ژئوپولیتیک در سال ۲۰۱۵ زیاد بود اما مهم ترین رخداد برای بازارهای منطقه کاهش شدید قیمت نفت وانفعال اوپک در واکنش به عرضه بیش از تقاضای نفت در بازارهای جهانی بود. از سوی دیگر امسال ایران توافق نامه ای تاریخی را امضا کرد که به دوران تحریم های اقتصادی پایان می دهد. بازارهای سهام کشورهای خاورمیانه ها نامزد دریافت جایزه بدترین عملکرد از سال ۲۰۰۹ تا کنون شده است.

یورونیوز: برای قیمت نفت و وضعیت بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا چه پیش بینی هایی می شود؟

نورالدین الحموری: «عوامل دخیل در کاهش قیمت نفت تأثیرشان را گذاشته اند. قیمت نفت خیلی پایین آمد و به سطحی رسیده که از ۲۰۰۸ تا کنون سابقه نداشته است. اما اگر به گذشته نگاه کنیم قیمت نفت خام قبل از افزایش پیوسته و رسیدن به قیمت هربشکه صد دلار در همین حدود بود. بنابراین فکر می کنیم که احتمال دارد بازار نفت درسال ۲۰۱۶ به ثبات برسد و قیمت نفت هم بیشتر شود. خوب است اشاره کنیم که اگر فشار روی قیمت نفت ادامه پیدا کند اوپک ممکن است نشست اضطراری برگزار کنید به ویژه همان طور که بسیاری از اعضای اوپک می گویند وقتی که تولیدات نفت ایران وارد بازار شود. فشار بر بازارهای سهام خاورمیانه و شمال افریقا در سال ۲۰۱۶ ادامه خواهد داشت. اما برغم تنش های مداوم ژئوپلتیکی در پنج سال گذشته شاهد بودیم که ارزش این سهام پس از هر افت در سال گذشته به سرعت به ارزش قبلی خود بازگشت. بنابراین ارزش سهام در بازارهای این منطقه هم به احتمال زیاد به پایین ترین سطح خود رسیده و به همین دلیل جذابیت زیادی برای بعضی خریداران سهام خواهد داشت و در گذشته هم شاهد چنین وضعیتی بوده ایم.»

یورونیوز: سرمایه گذاران سراسر جهان بعد از این سال پر دردسر خواستهای متعددی دارند. در زمینه تجارت، سرمایه گذارها در سال ۲۰۱۶ چه چیزهایی را باید در نظر داشته باشند؟

نورالدین الحموری: «در تجارت ارز به نظر ما در سال آینده سرمایه گذاری در ین ژاپن ترجیح دارد. بازرگانان باید با دقت ارقام اقتصادی را از نزدیک دنبال کنند به خصوص آمار مربوط به اقتصاد امریکا را. هنوز نمی دانیم افزایش نرخ بهره بر اقتصاد امریکا و به ویژه بر بازار اوراق قرضهض چه تأثیری خواهد گذاشت. مهم ترین اینها «اوراق قرضه پربازده» است که بیشتر به بخش انرژی مربوط می شود. باید آعداد و آمار اقتصادی را به دقت دنبال کرد چون تأثیر رخدادهای اقتصادی بیشتر از گذشته خواهد بود. سه ماهه اول سال آینده چالش های زیاد به همراه دارد و نقاط ابهام فراون است از جمله سوددهی شرکت های سراسر جهان در اقتصادی که رشدش کند می شود و همینطور بی ثباتی قیمت نفت. بنابراین تجار باید هر روز وقت بگذارند تا در باره ی چرخه ی تجاری روزانه و میان مدت شان تصمیم های مهم بگیرند.»